محرم در مشهد
مشهد محرم کجا بریم سوال زائران زیادی از سراسر کشور است در ایام محرم خود را به مشهد می رسانند. مشهد به عنوان پایتخت معنوی ایران با شور و حالی حسینی با برگزاری مراسمات سینه زنی و نوحه خوانی به سراغ محرم و صفر می رود. حرم امام رضا و مساجد و بقاع متبرکه و حسینه های با برگزاری مراسمات عزاداری و مداحی و خیمه سوزان به ویژه در دهه اول محرم حال و هوای امام حسینی به شهر مشهد می دهند. علاوه بر مساجد، هیئت های مذهبی مختلفی در مشهد وجود دارند که می توانید با مراجعه به آنها در مراسم عزاداری و مراسم پخت نذری شرکت کنید. همچنین دسته های عزاداری نیز در سطح شهر و به ویژه در خیابان های منتهی به حرم به راه می افتند که میتوانید با آنها همراه شوید.
مشهد هیئت کجا بریم؟
در ماه محرم در مشهد می توانید به هیئت های معروف و پر شور هیئت رزمندگان اسلام، هیئت ها و غرفه های در عرصه میدان شهدا، خیمه النتظار مشهد در مطهری شمالی، هیئت مکتب الشهدای مشهد در بلوار معلم، هیئت انصارالحسین در چهارراه گاز و هیئت حسین جان انتهای دلاوران بروید. . در ادامه بهترین هیئت ها جهت برگزاری مراسمات مذهبی ماه محرم و صفر را به شما معرفی می کنیم:
- هیئت حضرت ابوالفضل: خیابان میرزا کوچک خان۳، مسجد حضرت ابوالفضل
- هیئت رزمندگان اسلام مشهد: بلوار مصلی مشهد، مصلی ۱۱، جامعه رزمندگان اسلام مشهد
- هیئت خیمه الحسین (ع): سه راه ادبیات
- هیئت مجتمع مهدیه مهرآباد مشهد: شهرک مهرآباد، نبش مهرآباد ۱۲
- حسینیه انصار الحجه (ع): میدان شهدا، کوچه ناظر، حسینیه امام رضا
- هیئت عشاق الائمه: بزرگراه شهید بابانظر، شهید بابانظر۵۴، شهید نوروزی۷
- هیئت یا زهرا: خیابان امامت۱۱، اولین چهارراه
- هیئت متوسلین عزیز زهرا: خیابان آبکوه، مسجد امام رضا (ع)
- حسینیه و هیئت حضرت زینب: شهرک شهید رجایی، حر۱۵
- هیئت محبان حضرت زهرا: میدان رضوی، امیرآباد ۲۰، حسینیه هیئت زهرا
- هیئت محبان منتظر: بلوار طبرسی، طبرسی۶۲، بین کافی ۲ و ۴ علامت پرچم
- هیئت عزاداران حسین مظلوم (ع): خیابان احمدآباد مشهد، حدفاصل خیابان ابوذر و امام رضا، مسجد الزهرا
- هیئت یاحسین (ع): خیابان ۱۷ شهریور، به سمت خیابان شهید صدوقی، حسینیه مرحوم حسن نژاد
غذاهای نذری مشهد در ایام محرم
غذاهای نذری مشهد در ایام محرم به انتخاب صاحب و متولی نذری است اما شله مشهدی، دیگچه، قیمه سیب زمینی، حلیم و آش رشته از مرسوم ترین غذاهایی هستند که به عنوان نذری در ایام محرم پخت و توزیع می شوند.
پخت شله مشهدی به عنوان نذری با مراسماتی نیز همراه است بانی های مجلس و صاحبان نذری با دعوت مردم و برگزاری مراسم روضه و مداحی در کنار دیگ شله، فرایند پخت شله را انجام می دهند. افرادی که نذر و حاجتی دارند با هم زدن دیگ شله حاجت های خود را در دل با هدف براوره شدن حاجاتشان عنوان می کنند.
دیگچه نیز یکی از غذاهای سنتی مشهد است و در این ماه پخت ومیان عزاداران امام حسین توزیع میشود.
آداب و رسوم مردم مشهد در ماه محرم
آداب و رسوم مشهد در ماه محرم از برافراشتن پرچم سیاه و سیاه پوش کردن حرم امام رضا (ع) شروع می شود. این اقدام نمادی از آغاز عزاداری برای امام حسین (ع) و یاران ایشان در این ماه است. پرچم سیاه تا پایان ماه صفر و سومین روز از ماه ربیع الاول که مصادف با شهادت امام رضا (ع) است، بر فراز گنبد باقی می ماند.
در ماه محرم تمامی مردم لباس سیاه به تن می کنند و در همه مساجد، حسینیه ها دسته های سینه زنی برپا می شود. مشهد باشکوه ترین و پر شور ترین مراسمات عزاداری در ایران برگزار می کند و میزبان آداب و رسوم متنوعی از جمله مراسم اذن عزا، بازارروی، کرسی خوانی، خیمه سوزان ، شل پزان، و آیین خطبه خوانی است که در ادامه بررسی می کنیم.
مراسم اذن عزا در مشهد
مراسم اذن عزا در مشهد به عنوان یک آیین سنتی و مذهبی، نمادی از آمادگی و ارادت مردم به امام حسین (ع) و خاندان اهل بیت (ع) در ماه محرم با تعویض پرچم و بیرق سبز گنبد امام رضا گفته می شود که هدف از برگزاری این مراسم دعوت به عزاداری و ندا دادن برای شروع عزاهای عمومی برای امام حسین و یارانشان است.
این مراسم از ساعت ۱۵ و ۳۰ دقیقه تا ۱۷ در صحن انقلاب اسلامی حرم مطهر رضوی با حضور خادمان بارگاه امام رضا(ع) برگزار می شود و صلوات خاصه، مرثیه سرایی، عزاداری و سخنرانی از برنامه های اصلی مراس اذن عزا است.
مراسم بازار روی در روزهای تاسوعا و عاشورا
مراسم بازار روی در روزهای تاسوعا و عاشورا در بازار مرکزی مشهد برگزار میشد، عزاداری و سوگواری در این مراسم به شکل چهارپایه خوانی، برپایی خیمه و کاروان تعزیه با اسب و خیمه سوزان برگزار می شود. این مراسم با حضور کسبه بازار و عموم مردم برگزار میشود و هدف بستن مغازه ها ب احترام ایام محرم و عزاداری محرم و دعوت از کاسبان برای شرکت در مراس عزاداری و پخت نذری است.
از طرفی چون تمام مسیرهای دسته های عزاداری به حرم امام رضا (ع) ختم می شوند، در زمان قدیم دسته های عزاداری از مسیر بازار جنت یا بازار رضا به حرم می رسیدند و این یکی دیگر از علت هایی است که به این مراسم سنت مراسم بازار روی می گویند.
یکی از اساسی ترین نکات در برگزاری مراس بازار روی سردم دار بودن افراد سید در برافراشتن علم در بازار است.
کرسی خوانی در حرم امام رضا (ع)
کرسی خوانی در حرم امام رضا (ع) یکی دیگر از آداب و رسوم در محرم مشهد در صحن حرم امام رضا (ع) می باشد، در مراسم کرسی خوانی همه هیئت ها وارد حرم می شوند و یک نفر به عنوان روضه خوان به بالای کرسی می رود و روضه را شروع می کند و اعضای هیئت شروع به سینه زنی و عزاداری می کنند.
مراسم خیمه سوزان در مشهد
مراسم خیمه سوزان در مشهد در هیئت ها مختلفی برگزاری می شود. در مراسم خیمه سوزان گروهی با لباس سرخ و مشعل به دست که نماد سربازان ابن زیاد هستند به سمت خیمه های امام حسین وخانواده ایشان که به صوریت نمادین برپا شده اند حمله میکنند و خیمه هارا به آتش میکشن و در واقع واقعه خیمه سوزان کربلا را بازسازی میکنند. در هنگام سوزاندن خیمه های امام حسی مداح و نوحه خوان با مرثیه خوانی آنچه که در کربلا اتفاق افتاده بود را شرح میدهند. مراسم خیمه سوزان نه تنها در مشهد بلکه در تمام شهرهای ایران برگزار میشود چرا که از قدیم ترین مراسم های عزاداری شیعیان توصیف شده که قدمتش به دوره آل بویه (حکومت ۳۲۲-۴۴۸ق) می رسد.
مراسم خطبه خوانی در مشهد
یکی دیگر از آداب و رسوم در محرم مشهد مراسم خطبه خوانی می باشد که در صحن حرم مطهر و بعد از نماز مغرب و عشا برگزار می شود، در ابتدای مراسم آیاتی از قرآن خوانده می شود، سپس یکی از مداحان معروف خطبه را شروع به خواندن می کند و در مرحله بعد مرثیه خوانی شروع می شود. ایم مراسم در صحن انقلاب حرم مطهر برگزار می شود.
مراسم شام غریبان در حرم امام رضا
مراسم شام غریبان در حرم امام رضا علیه السلام در صحن انقلاب اسلامی و بعد از برگزاری نماز مغرب و عشاء با حضور خادمین امام رضا برگزار می شود. همچنین می توانید با ثبت نام غذای حرم در شب شام غریبان مهمان حضرت رضا باشید.
همزمان با غروب آفتاب روز عاشورا آیین شام غریبان در حرم امام رضا برگزار می شود که تمام مردم و خادمان با گرفتن شمع در دست و سینه زنی به یاد اسارت اهل بیت امام حسین عزاداری میکنند.
جمع بندی
اگر شما هم به قصد شرکت در مراسمات عزاداری ماه محرم به مشهد می آیید بنابراین باید با مکان برگزاری دقیق هیئت های اصلی آشنا باشید. فقط این نکته را در نظر داشه باشید برای اقامت در مشهد د رایام محرم باید سریع تر نسبت به رزرو جا برای خود اقدام کنید. مکان های نزدیک به حرم امام رضا مثل هتل آپارتمان مهر مشهد که در نزدیکی فلکه آب مشهد قرار دارد از جمله اقامتگاه های پر تقاضا برای رزرو هستند که باید سریع تر اقدام کنید.
